نورپردازی چیست؟

نورپردازی چیست؟

نورپردازی نما زیر شاخه اصلی علم نورپردازی است.باید بدانیم که دانش و هنر بکارگیری روشنایی ساختگی یا طبیعی را نورپردازی می نامند.

نورپردازی یا روشنایی برای ایجاد جلوه های روشنایی است.این جلوه ها یا به کمک نور مصنوعی یعنی لامپ ها ایجاد می شود یا به کمک نورهای طبیعی.

نورپردازی

هنری است که ریشه در گذشته ما دارد .پرداختن به آن از دیرگاه در این سرزمین دارای ارزش بوده است، تا آنجا که همانند یک آیین درآمده . میترا از امشاسپندان پیش از زرتشت به نام فرشته روشنایی شناخته شده، و آیین میترائیسم تا سده 14 (میلادی ) در اروپا پیروانی داشته است .
نوشته های سهروردی نیز نشان دیگری از جایگاه والای روشنایی در فرهنگ ما است .

بخش دانش فنی این رشته در ایران گسترش چندانی پیدا نکرده است. در این چند سالی که به این دانش بیشتر پرداخته می شود . از سوی دست اندرکاران در این زمینه ، واژگان گوناگونی بکار برده شده است که پاره ای از آنها ریشه یابی نگردیده اند .

نورپردازی در معماری

مهندسی روشنایی

یکی از این واژگان نورپردازی است که از سوی بسیاری به کاربرد نورهای رنگی و بازی با رنگ و نور در جاهای گوناگون گفته می شود. یا گروهی بر این باورند که روشنایی چیزی جدا از نورپردازی است .بر این باورند که بیشتر با مهندسی پیوند دارد و این بخش را مهندسی روشنایی می نامند .

ما با بهره گیری از نور پردازی در دکوراسیون خانه یا ساختمان می توانیم یک هویت و ساختار تازه به درون ساختمان ،محل زندگی خود یا مکان تجاری بدهیم .یک ساختمان با روشنایی ویژه می تواند جلوه ای به شدت متفاوت داشته باشد.

در بیشتر زمان ها نورهای روشنایی که با لامپ های معمولی نقطه ای در آشپزخانه ،اتاق ،پذیرایی منزل و بخش های گوناگون فروشگاه ها، مجتمع های تجاری ،هتل ها و …وجود دارد. هم از نظر زیبایی شناختی و هم از نظر کمبود نور مورد پسند نیست و نیاز است که به شیوه های گوناگون اقدام به تغییر در رنگ و میزان نورها نماییم.

آنچه که پیرامون ما و هر آنچه در آن است را در چشم ما قابل دیدن می کند نور یا روشنایی است .  دانش و هنر بکارگیری نور ، روشنایی ساختگی با طبیعی ، که پیرامون ما و هر آنچه در آن است را در چشم ما همانگونه که هست یا آراسته شده آن را قابل دیدن می کند نورپردازی می نامند .

نورپردازی مجتمع تجاری امری پیچیده و نیاز به تخصص ویژه ای دارد.

انواع نورپردازی

نورپردازی شاخه های فراوانی دارد :
نورپردازی فضاهایی که در آن رفت و آمد آدم و خودروهای جابجا کننده آدم و بار انجام می شود . مانند : خیابان ها (روشنایی معابر ) ، کوچه ها ، گذرگاه ها ، میدان ها ، فرودگاه ها ، بندرگاه ها ، پهلو گیر ها ، ایستگاه های راه آهن ، تونل و زیر گذر ها ، پل ها و روگذر ها ، پارکینگ ها و بار انداز ها و….
نورپردازی درون و بیرون وسیله های جابجا کننده آدم و بار مانند : خودرو های کوچک و بزرگ ، قطارها ، شناورها و هواپیما ها و..

نورپردازی درون و بیرون ساختمان ها و فضا ها ماننده :

ساختمان خانه ها ، اداری ، آموزشی ، باستانی ، با ارزش و اثر گذاری ، ورزشی ، صنعتی ، موزه ها ، نمایشگاه ها ، فروشگاه ها ، فرهنگی ، بهداشتی ، گردشگری ، بازی بزرگسالان و کودکان ، باشگاه ها و…

نورپردازی هنری با نورآرایی درون و بیرون ساختمان ها و فضا ها مانند :

نورپردازی ویژه جشن های ملی و آیینی ، نورپردازی صحنه تأتر ، نورپردازی صحنه های فیلم برداری ، گونه ای از نور پردازی چشم انداز ، آب نما ها و…
نورپردازی فضای سبز و چشم انداز های طبیعی مانند :
بوستان های بزرگ و کوچک ، گلخانه ها و جایگاه های پرورش گیاهان ، کناره رودخانه و دریا ، راه ها و گذرگاه های کوهستانی ، آبشارها ، آبگیر ها و دریاچه ها و…
برای طراحی بسیاری از گونه های نورپردازی و پیاده سازی آنها نیاز است ،کارهای محاسباتی با بکارگیری روش های ریاضی و مهندسی با نرم افزارهای منناسب انجام شود، یا آن بخشی است . این آن بخشی است که مهندسی روشنایی نام گرفته، و ابزاری است برای انجام کار طراحی و نورپردازی و چیزی جدا از آن نیست .

انواع روش ها در نورپردازی نما

هدف از نورپردازی نمای ساختمان‌ ها این است که نه تنها زیبایی‌های نما و معماری ساختمان‌ها در شب دیده بشود، بلکه حتی زیبایی این ساختمان‌ها فراتر از آن چه روزها قابل رویت است شود. در سالیان اخیر و با گسترش استفاده تکنولوژی ال ای دی و فراگیر شدن سیستم‌های کنترل هوشمند، تحولات بزرگی در زمینه نورپردازی نما و روشنایی ساختمان‌ها رخ داده است.

نورپردازی مدرن نمای ساختمان نکات مثبت متعددی با خود همراه داشته است؛ کاهش هزینه‌ها، تحولات بصری و ایجاد جاذبه‌های توریستی تنها شماری از پیامدهای مثبت بکارگیری از تکنولوژی مدرن و چراغ های LED در جریان طراحی و اجرای نورپردازی نمای ساختمان‌هاست.

دید مدرن به نورپردازی

روشنایی بیرونی (outdoor) دو رکن اساسی دارد: زیبایی و کاربرد. این مطلب بسیار مهم است چراکه علاوه بر جنبه هنری، کاربرد مشخصی از نور مد نظر می‌باشد که بدین وسیله بنا جذابیت یافته و به یاد می‌ماند. به‌عنوان مثال یک چراغ خیابانی صرف نظر از شکل هنرمندانه‌اش، وظیفه روشنایی مناسب جهت عبور و مرور را دارد. کاربرد در اینجا یک معنی دیگر هم برای طراحان exterior دارد و آن افزایش رغبت انسان‌ها به بازدید مجدد و ایجاد یک تجربه دلنشین می‌باشد.

سه دسته نور در نما به‌کار می‌رود:
• پروژکتور. بر روی سازه‌های سنگی و بتنی کاربرد گسترده ای دارد و بخش وسیعی از نما را روشن می‌نماید.
• نور دکوراتیو. بر روی بخشی از سازه تمرکز دارد و بر روی کل نما تابیده نمی‌شود.
• نور رنگی. LEDهای رنگی برای روح بخشیدن به نما کاربرد وسیعی دارند؛ البته در به‌کار بردن رنگ می‌بایست دقت فراوانی به‌کار برد؛ کاربرد بی‌هدف و بدون مطالعه رنگ‌ها نه تنها زیبایی اثر را افزایش نمی‌دهد بلکه از کیفیت بصری بنا می‌کاهد.

انواع نورپردازی:

نورپردازی کامل نما

بهترین روش برای سازه‌های تاریخی فرهنگی. بدون دستکاری در ذات بنا هرآنچه که هست را به نمایش می‌گذارد. در عمل با استفاده از پروژکتورهای قرار گرفته بر روی پایه در اطراف بنا اجرا می‌شود. این شیوه اجرا به دلیل عبور نور از شیشه‌های بنا مناسب هتل‌ها، مکان‌های اداری و مسکونی نمی‌باشد.